Ung thư đại tràng gây tử vong cao thứ 4 trên thế giới sau ung thư phổi, dạ dày và gan. Thế nhưng, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm thì tỷ lệ được chữa khỏi lên tới 90%. Nhiều người đã sống khỏe mạnh hơn 20 năm sau khi phát hiện bệnh.
1. UNG THƯ TRỰC TRÀNG LÀ GÌ?
Ung thư đại trực tràng là căn bệnh ung thư có nguồn gốc từ đại tràng (phần chính của ruột già) hoặc trực tràng (đoạn nối giữa đại tràng và hậu môn). Đây là loại ung thư rất phổ biến và được chẩn đoán có thể xuất hiện ở cả nam và nữ. Hầu hết ung thư đại tràng đều khởi phát từ sự tăng sinh của niêm mạc đại trực tràng gọi là pô-lýp.
2. NGUYÊN NHÂN
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến ung thư ruột già, nhưng cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa xác định chính xác được tác nhân. Tuy nhiên, bạn có thể mắc khi có một số yếu tố nguy cơ dưới đây:
- Người lớn tuổi, từ khoảng 50 tuổi trở lên.
- Chế độ ăn uống không khoa học: ăn quá nhiều chất béo, đồ chiên rán, ít chất xơ, rau củ quả.
- Người ít vận động, hút thuốc lá,… sinh hoạt không lành mạnh.
- Người sống trong gia đình có thành viên mắc ung thư đại trực tràng thì khả năng bị bệnh sẽ cao hơn.
- Người bị viêm đường ruột, viêm loét đại trực tràng, nếu để kéo dài thì có thể dẫn đến ung thư.
- Chị em đã từng bị ung thư vú, buồng trứng hay tử cung sẽ có khả năng mắc ung thư ruột già cao.
3. TRIỆU CHỨNG & DẤU HIỆU
Ung thư đại tràng thường không được chú ý vì các triệu chứng sớm nghèo nàn và ít gây sự chú ý với người bệnh. Các triệu chứng sau đây có thể là dấu hiệu của ung thư đại tràng:
- Thay đổi thói quen đại tiện, xen kẽ giữa táo bón và tiêu chảy;
- Máu và chất nhầy trong phân;
- Đau bụng quặn cơn, đầy hơi, bí trung tiện, các dấu hiệu của tắc ruột do u lớn làm bít tắc lòng đại tràng;
- Cảm giác không đi ngoài hết phân;
- Mệt mỏi;
- Giảm cân, thiếu máu không rõ lý do.
- Những đối tượng sau đây có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng:
- Những người trên 50 tuổi tuổi: 90% ung thư đại tràng ở người trên 50 tuổi;
- Tiền sử gia đình bị ung thư đại tràng hoặc polyp;
- Người tiếp xúc với chất gây ung thư trong môi trường hoặc thói quen ăn uống hay lối sống;
- Đàn ông nhiều nguy cơ bị bệnh hơn so với phụ nữ;
- Người mắc bệnh viêm ruột, Crohn hoặc viêm loét đại tràng;
- Người mắc bệnh tiểu đường.
- Hút thuốc lá: Đặc biệt là những người đã hút thuốc trong nhiều năm.
- Uống rượu: Nghiên cứu cho thấy một liên kết giữa việc tiêu thụ rượu (ngay cả khi nó là trung bình) và một số loại ung thư vú, đại tràng và trực tràng, thực quản, thanh quản, gan, miệng
- Bệnh béo phì và thừa cân;
- Không hoạt động thể lực;
- Chế độ ăn giàu thịt đỏ, thịt chế biến và ít trái cây, rau;
- Sống và làm việc ở môi trường thiếu ánh sáng tự nhiên.
4. PHÒNG NGỪA
- Bỏ hút thuốc lá;
- Hoạt động thể chất;
- Đạt và duy trì một trọng lượng khỏe mạnh;
- Hạn chế uống rượu;
- Ăn đủ các loại trái cây và rau quả, ngũ cốc;
- Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, thịt nguội (thịt chế biến-bảo quản).
5. CHẨN ĐOÁN
Sàng lọc ung thư đại tràng có thể làm giảm 15-33% tỷ lệ tử vong ở người từ 50 tuổi trở lên. Đây là những gì các cơ quan y tế khuyên bạn nên:
Đàn ông và phụ nữ tuổi trên 50 năm soi đại tràng kiểm tra;
Test tìm hồng cầu trong phân. Tần số: mỗi 1-2 năm;
Nội soi đại tràng ống mềm cho phép bác sĩ quan sát trực tràng và đại tràng. Đối với người có nguy cơ, những người có yếu tố gia đình phải soi đại tràng ở tuổi 40. Nếu kết quả âm tính việc xem xét này lặp lại mỗi 5-10 năm.
6. ĐIỀU TRỊ
Bổ sung vitamin D: Căn cứ vào kết quả của nghiên cứu khác nhau, Hiệp hội Canada khuyến cáo người dân từ năm 2007 nên ăn 25 mcg 25 (1.000 IU) vitamin D mỗi ngày trong mùa thu và mùa đông. Theo các nghiên cứu, vitamin D làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt, vú và trực tràng.
Thuốc
– Aspirin. những người uống aspirin thường ít mắc bệnh Ung thư đại tràng.
– Thuốc chống viêm. Ngoài ra aspirin, các thuốc khác chống viêm không steroid có thể có tác dụng bảo vệ chống lại các khối u trực tràng và ung thư, chẳng hạn như ibuprofen (Advil ®, Motrin ®, vv.) Và naproxen (Aleve ®, Naproxyn ®, vv .).
Điều trị bệnh ung thư đại tràng (tùy thuộc vào giai đoạn bệnh). Các loại điều trị tùy thuộc vào giai đoạn của tiến triển ung thư.
Phẫu thuật ung thư đại tràng
Mục đích để loại bỏ khối u đại tràng hoặc trực tràng và một phần mô khỏe mạnh xung quanh khối u đảm bảo lấy tối đa tế bào ung thư.
Phẫu thuật là cách duy nhất chữa khỏi bệnh cho ung thư đại tràng khi còn ở tại chỗ (giai đoạn I – III).
Phẫu thuật cắt bỏ vẫn là lựa chọn duy nhất có khả năng triệt căn cho bệnh nhân di căn có giới hạn ở gan và/hoặc phổi (bệnh ở giai đoạn IV).
Các lựa chọn điều trị khác cho bệnh nhân không phẫu thuật
Hóa trị
Là những phương pháp điều trị thường là cần thiết để tiêu diệt tế bào ung thư đã di căn đến các hạch bạch huyết hay ở nơi khác trong cơ thể. Hóa trị được sử dụng dưới dạng tiêm hoặc viên nén. Nó có thể gây ra nhiều phản ứng phụ, như mệt mỏi, buồn nôn và rụng tóc.
Xạ trị
Sử dụng nhiều nguồn tia khác nhau của bức xạ ion hóa. Nó được sử dụng trước hoặc sau khi phẫu thuật tuỳ từng bệnh nhân.
Ngoài nội soi sinh thiết xác định chẩn đoán, bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính đa dãy để đánh giá trước mổ
Tóm lại, ung thư đại tràng gây tỉ lệ tử cao nếu phát hiện muộn. Do đó, mỗi người cần chủ động tầm soát và kiểm tra sức khỏe để kịp thời phát hiện sớm, làm tăng cơ hội điều trị thành công, giảm nguy cơ tử vong do ung thư.
7. CÂU HỎI HAY GẶP
1. Ung thư trực tràng kiêng ăn gì?
Hạn chế cà phê và rượu
Việc này giúp cải thiện năng lượng và do nhiều loại thuốc không tương thích tốt với lượng caffeine và rượu thông thường.
Kiêng đường
Một chế độ ăn uống lý tưởng cho ung thư đại trực tràng cũng tương tự như chế độ ăn kiêng đối với người bệnh tiểu đường; ăn thường xuyên, nhiều protein và hạn chế các thực phẩm chế biến, carbohydrate, đồ uống có đường và các món tráng miệng
2. Ung thư trực tràng nên ăn gì?
Ăn nhiều rau và hoa quả
Nên ăn các loại, rau quả màu nào thì đều cũng có những thành phần dinh dưỡng hỗ trợ hệ miễn dịch. Các loại rau màu xanh sẫm, xoài, dâu, và dưa là các loại rau quả rất tốt và cũng rất dễ ăn
Các loại rau màu xanh sẫm rất tốt để hỗ trợ hệ miễn dịch
Uống nhiều nước
Uống nước giúp tiêu hóa dễ dàng hơn và đồng thời làm giảm bớt các tác dụng phụ như táo bón và mệt mỏi. Nếu uống nước không pha chế không làm bạn thích thì hãy vắt vào nước một ít chanh hoặc vài quả dâu.
Thực phẩm chế biến từ sữa
Ăn các thực phẩm làm từ sữa có nhiều canxi và vitamin D. Các probiotic trong thực phẩm này rất hữu ích cho việc tiêu hóa.
Ngũ cốc nguyên hạt
Các loại ngũ cốc như yến mạch cắt, quinoa và gạo lứt, cung cấp nhiều chất xơ và các vitamin và khoáng chất quan trọng như sắt, magie và folate.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
https://www.vinmec.com/vi/ung-buou-xa-tri/thong-tin-suc-khoe/ung-thu-dai-trang-nhung-dieu-can-biet/